Διεύρυνση της άνω γνάθου: Η λειτουργία και τα αποτελέσματα της μεθόδου
Ήρθε η στιγμή το παιδί σου να επισκεφτεί για πρώτη φορά ορθοδοντικό και μπορεί ήδη να υποψιάζεσαι ότι υπάρχει κάποιο ορθοδοντικό πρόβλημα για το οποίο θα χρειαστεί να φορέσει σιδεράκια. Από την εξέταση όμως προκύπτει ότι πριν από οποιαδήποτε άλλη θεραπεία είναι απαραίτητο να γίνει πρώτα διεύρυνση της άνω γνάθου. Για τον λόγο αυτό, το παιδί θα χρειαστεί να φορέσει μια ειδική συσκευή που μοιάζει με μασελάκι και τοποθετείται στον ουρανίσκο.
Στην αρχή, η ιδέα μιας τέτοιας συσκευής μπορεί να σε ανησυχήσει, ενώ μπορεί να νιώσεις και άγχος, καθώς εσύ θα χρειαστεί να την ενεργοποιείς καθημερινά σύμφωνα με τις οδηγίες του ορθοδοντικού. Τα πράγματα ωστόσο είναι πολύ πιο απλά από ό,τι φαίνονται αρχικά. Είναι σίγουρο ότι θα νιώσεις πολύ καλύτερα αν μάθεις τι πρέπει να κάνεις και τι να περιμένεις από τη διαδικασία αυτή.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: ένα από τα πιο συχνά ορθοδοντικά προβλήματα που παρατηρούνται σε ένα παιδικό στόμα είναι ο συνωστισμός των δοντιών. Τα μόνιμα δόντια ξεκινούν να φυτρώνουν, αλλά καθώς η γνάθος είναι μικρή δεν έχουν αρκετό χώρο για να πάρουν τη θέση τους και καταλήγουν στραβά, υπερκαλύπτουν το ένα το άλλο, ενώ εμποδίζουν και τα υπόλοιπα να κατέβουν κανονικά. Αυτή είναι μία από τις περιπτώσεις που ο ορθοδοντικός μπορεί να προτείνει τη δημιουργία περισσότερου χώρου μεγαλώνοντας τη γνάθο, ώστε να χωρέσουν τα νέα δόντια. Πληροφορείσαι λοιπόν ότι πριν από τα σιδεράκια θα χρειαστεί να τοποθετηθεί στο στόμα του παιδιού μια ορθοδοντική συσκευή η οποία θα ανοίγει σταδιακά προκαλώντας τη διεύρυνση της γνάθου.
Σε αυτό το σημείο αρχίζεις να αναρωτιέσαι: Πώς ακριβώς γίνεται αυτό; Θα πονέσει; Αξίζει τον κόπο; Ο ορθοδοντικός θα σου εξηγήσει τι πρόκειται να γίνει και θα καταλάβεις ότι στην πραγματικότητα η διαδικασία είναι πολύ απλή και, με τον τρόπο που γίνεται πλέον, ουσιαστικά ανώδυνη.
Πώς λειτουργεί η συσκευή διεύρυνσης της άνω γνάθου:
Η συσκευή τοποθετείται στο εσωτερικό της γνάθου, στον ουρανίσκο, και η στήριξή της γίνεται στα πίσω δόντια με τρόπο μόνιμο, ώστε να μην αφαιρείται. Έτσι είναι σίγουρο ότι η τοποθέτηση γίνεται σωστά, ενώ δεν υπάρχει περίπτωση η συσκευή να χαθεί ή να ξεχαστεί. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι μέσω των στηριγμάτων η δύναμη της διεύρυνσης μεταβιβάζεται στα πίσω δόντια και από εκεί στα οστά της γνάθου. Στη συνέχεια, η υπερώια ραφή, η γραμμή που διατρέχει το μέσο της άνω γνάθου κατά μήκος της ένωσης των οστών, ανοίγει ΑΝΩΔΥΝΑ και η γνάθος διευρύνεται δίνοντας περισσότερο χώρο στα δόντια.
Η υπερώια ραφή μένει ανοιχτή μέχρι περίπου την ηλικία των 14-16 ετών, μετά κλείνει. Αυτός είναι και ο λόγος που η συγκεκριμένη ορθοδοντική μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε παιδιά. Η λύση που προτείνεται για αντίστοιχα προβλήματα σε ενήλικες είναι η αφαίρεση μόνιμων δοντιών.
Πώς ενεργοποιείται η συσκευή:
Η συσκευή έχει τοποθετηθεί και έρχεται η στιγμή να γίνει η πρώτη περιστροφή. Ο ορθοδοντικός σού έχει ήδη δώσει το κλειδί που θα χρησιμοποιήσεις και σου εξηγεί τη διαδικασία ενεργοποίησης της συσκευής:
- Το παιδί ξαπλώνει και ανοίγει το στόμα του κοιτάζοντας επάνω και ψηλά με τρόπο ώστε να είναι πλήρως ορατή η συσκευή διεύρυνσης της γνάθου που βρίσκεται στον ουρανίσκο. Είναι απαραίτητο να υπάρχει αρκετός φωτισμός ώστε να φωτίζεται καλά το εσωτερικό του στόματος.
- Η συσκευή ενεργοποιείται με την είσοδο του κλειδιού στην τρύπα που υπάρχει στο μέσο της συσκευής. Το κλειδί περιστρέφεται προς τα κάτω και πίσω, με κατεύθυνση προς τον λαιμό. Η περιστροφή σταματάει όταν γίνει ορατή η επόμενη τρύπα και νιώσεις ότι δεν μπορείς να προχωρήσεις άλλο.
- Στη συνέχεια πρέπει να αφαιρέσεις το κλειδί από τη συσκευή με προσοχή, ώστε να μη μετακινηθεί πάλι προς τα πίσω το τμήμα που περιστρέφεται και χαθεί η καινούρια τρύπα που έχει εμφανιστεί. Για το λόγο αυτό, το κλειδί πρέπει να τραβηχτεί προς την ίδια κατεύθυνση που έγινε η περιστροφή, δηλαδή, κάτω και προς τα πίσω.
Φυσικά, όλη η διαδικασία προβάρεται στο ιατρείο, ώστε η πρώτη περιστροφή να γίνει υπό την επίβλεψη του ορθοδοντικού. Μετά από τις δύο-τρεις πρώτες φορές, δεν πρόκειται να αντιμετωπίσεις κανένα πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, για οποιαδήποτε δυσκολία προκύψει, μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από τον ορθοδοντικό.
Πιθανά προβλήματα:
- Κάποιες φορές, κυρίως στην αρχή της θεραπείας, κατά τη διάρκεια της περιστροφής ή και αμέσως μετά από την ενεργοποίηση της συσκευής, το παιδί μπορεί να αισθανθεί ελαφριά πίεση στη βάση της μύτης, στην περιοχή των μάγουλων, ή μεταξύ των μπροστινών δοντιών. Αυτό είναι κάτι αναμενόμενο και σημαίνει ότι η ενεργοποίηση έχει γίνει σωστά και ότι η θεραπεία προχωράει. Σε κάθε περίπτωση, το αίσθημα της πίεσης διαρκεί συνήθως για λίγα λεπτά.
- Κάποιες φορές, το παιδί ενδέχεται να νιώσει ότι τα μπροστινά του δόντια κουνιούνται ελαφρώς και είναι ευαίσθητα. Η αίσθηση αυτή υποχωρεί γρήγορα. Εσύ μπορείς να το βοηθήσεις να ανακουφιστεί δίνοντάς του ένα παυσίπονο, όπως Ibuprofen (Advil), Tylenol, Ponstant ή Depon.
- Τις πρώτες μέρες κυρίως είναι πιθανό να προκληθεί ερεθισμός στο εσωτερικό του μάγουλου, στα σημεία όπου υπάρχει επαφή με τα σιδεράκια που στηρίζουν τη συσκευή στα πίσω δόντια. Βοήθησε το παιδί, καλύπτοντας τα σημεία όπου τα σιδεράκια προεξέχουν με λίγο κερί που θα σου δώσει ο ορθοδοντικός. Ούτως ή άλλως, το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται τις πρώτες μέρες. Στη συνέχεια, το στόμα συνηθίζει.
- Κάτι άλλο που μπορεί να προκαλέσει ενόχληση, κυρίως τις πρώτες ημέρες, είναι οι δυσκολίες στην ομιλία. Καθώς η συσκευή διεύρυνσης της γνάθου καλύπτει τον ουρανίσκο, το παιδί δεν μπορεί εύκολα να πει κάποια σύμφωνα, κυρίως τα κ, γ, χ. Είναι θέμα χρόνου και εξάσκησης, μέχρι η γλώσσα του να μάθει τον τρόπο να τοποθετείται σωστά και να μπορεί να μιλάει χωρίς δυσκολία.
- Μέχρι να συνηθίσει τη συσκευή, και πάλι για τις πρώτες μέρες, το παιδί θα νιώσει λίγο περίεργα καθώς θα υπάρχει αυξημένη έκκριση σάλιου, ενώ θα δυσκολεύεται να μασήσει και να καταπιεί. Βοήθησέ το δίνοντάς του να φάει τα αγαπημένα του φαγητά. Αυτό θα κάνει καλό στην ψυχολογία του, ενώ η διαδικασία του φαγητού θα γίνει πιο ευχάριστη.
Οι πρώτες 3-4 ημέρες είναι περίοδος προσαρμογής στη χρήση της συσκευής και αποτελούν πρόκληση για το παιδί, τον γονιό, αλλά και τον ορθοδοντικό. Μέσα σε αυτό το διάστημα το παιδί μπορεί να αισθανθεί απογοήτευση και στενοχώρια. Με λίγη υπομονή, ενθάρρυνση και θετική αντιμετώπιση οι στιγμές αυτές θα περάσουν πολύ εύκολα. Η εμπειρία μάλιστα δείχνει ότι πολλές φορές τα παιδιά συνηθίζουν τόσο πολύ να ζουν με τη συσκευή, που στο τέλος της θεραπείας, όταν αυτή αφαιρείται, νιώθουν ότι κάτι τους λείπει και ζητάνε να τη φορέσουν και πάλι.
Μετά από περίπου μια εβδομάδα ενεργοποίησης, εμφανίζεται ένα διάστημα συνήθως μεταξύ των δύο άνω μπροστινών δοντιών, το οποίο είναι περιστασιακό και πρόκειται να κλείσει στο μέλλον. Η εμφάνιση του διαστήματος είναι μια άριστη ένδειξη πως η θεραπεία προχωράει κανονικά και έχει τα αποτελέσματα που αναμένουμε. Η απόσταση ανάμεσα στα δόντια θα συνεχίσει να αυξάνεται με τις επόμενες ενεργοποιήσεις.
Αφού διακοπεί η ενεργοποίηση της συσκευής, θα υπάρξει αυθόρμητα μια βαθμιαία μείωση του διαστήματος. Αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς οι ίνες στα ούλα που συνδέουν τα δόντια έχουν τεντωθεί και τα δόντια θα μετακινηθούν από μόνα τους. Η μείωση του διαστήματος είναι φυσιολογική και σε καμία περίπτωση δεν είναι σημάδι ότι η θεραπεία δεν έχει πετύχει.
Αυτό που πρέπει να έχεις στο μυαλό σου για όσο διάστημα διαρκεί η θεραπεία είναι ότι οι όποιες δυσκολίες που θα αντιμετωπίσετε το παιδί και εσύ είναι προσωρινές. Τα αποτελέσματα της θεραπείας όμως είναι μόνιμα, και είναι εντυπωσιακά.
